Magazines | Noord Limburg Business nr 4 2019

Compacte Fontys-praktijkopleiding anticipeert op ontwikkeling bedrijfsleven

De technologische ontwikkelingen in de smart industry volgen elkaar in hoog tempo op en ook de logistieke sector evolueert in sterke mate. Dat vraagt om bijscholing van medewerkers, speciaal in functies die mbo-niveau beginnen te ontstijgen. Fontys Hogeschool pioniert in Nederland met een compacte, praktijkgerichte leerweg om deze ontkiemende behoefte nu en in de toekomst te vervullen.

Tekst: Aart van der Haagen

Hans Aarts, directeur van Fontys Hogeschool Techniek en Logistiek in Venlo, windt er geen doekjes om. "Met onze voltijdopleiding slagen we erin om de vervangingsmarkt op te vangen, maar niet om de economische groei hier in de regio bij te benen. Feit is dat enerzijds het bedrijfsleven in de regio in omvang blijft toenemen en dat anderzijds de technologische evolutie een vlucht neemt, zowel binnen de smart industry als de logistieke sector. Aangezien het veelal om ondernemingen op MKB-niveau gaat, ligt er een uitdaging om de juiste medewerkers te vinden en hun kwalificaties blijvend te laten aansluiten op de ontwikkelingen. Vroeger verving een bedrijf deze mensen door hoger opgeleiden, maar die liggen niet voor het oprapen en het draagt ook niet bij aan de continuïteit." Er speelt volgens de Fontys-directeur nog iets anders. "De aard van een aantal functies verandert. Ze vragen meer kennis en inzicht, waarmee ze nu of straks te hoog gegrepen zijn voor iemand met een mbo-achtergrond. Kijk maar naar de complexiteit van logistieke planning of het bedienen van robots. De gemiddelde hbo'er ziet er echter weer te weinig uitdaging in."

Twee jaar

Er ligt, zo geeft Aarts aan, een taak voor zowel het onderwijs als het bedrijfsleven om te investeren in gekwalificeerde mensen voor de toekomst. Fontys Hogeschool Techniek en Logistiek in Venlo nam twee jaar geleden het voortouw door een voor Nederland uniek concept te ontwikkelen, aansluitend op het motto 'een leven lang leren'. "Het heet Associate Degree Engineering en deze zomer hebben we de eerste gediplomeerden afgeleverd, die van tevoren wisten dat ze deel uitmaakten van een experiment. Wat het idee inhoudt, is een combinatie van leren en werken. Natuurlijk, duale opleidingsvormen bestaan al langer, maar nog niet in deze hoedanigheid. Bij het uitwerken van het concept gingen we uit van de gedachte dat mensen naast hun fulltime baan en eventuele gezinsleven niet nog eens 's avonds of op zaterdag in de klas willen zitten, want er wordt al genoeg van ze verlangd. Dat leidde tot een traject van vier dagen in de week werken en een dag naar school gaan. Op zichzelf ook nog niks nieuws, maar wel in combinatie met een opleidingsduur van twee jaar en afronding met een rijkserkend diploma."

Tussen mbo en hbo

Dat laatste vergde een nieuwe benadering. Aarts: "Associate Degree Engineering moet je zien als niveau 5, waarmee het precies tussen mbo niveau 4 en hbo in valt. Mocht iemand later nog willen opklimmen tot het bachelorlevel, dan hoeft hij of zij er nog maar twee jaar aan vast te plakken. Er bestaat een directe koppeling tussen de activi-teiten die wij op de schooldag aanbieden en de praktijk van de plek waar iemand werkt. Daarbij le-ren de studenten van elkaars cases, doordat ze uit verschillende bedrijven komen. Om dat allemaal goed te stroomlijnen en ervoor te zorgen dat iedereen efficiënt en effectief zijn doelen bereikt, moet de leerweg een goede aansluiting hebben met het bedrijfsleven. Daarom vinden wij het van belang om aan beide kanten een begeleider in te zetten, waarbij onderlinge communicatie tussen deze twee personen een vitale rol speelt. We voeren daarom bij de onderneming in kwestie een scan uit, met als voornaamste criteria de aanwezigheid van een goede, minimaal hbo-opgeleide begeleider en een werkomgeving die bijdraagt aan de ontwikkeling van de student. Het bedrijf moet met zijn technologieën en processen genoeg uitdagingen bieden."

VDL, ASML

Fontys Hogeschool Techniek en Logistiek in Venlo startte het experiment onder de naam Associate Degree Engineering twee jaar geleden op heel bescheiden niveau, met een klas van acht studenten. "Voor het nieuwe leerjaar hebben we er nu 22", zegt Aarts met gepaste trots. "Die komen niet alleen uit Noord-, maar ook uit Zuid-Limburg en Noord-Brabant, onder meer vanuit bedrijven als VDL en ASML. In de begin-fase verliep natuurlijk niet alles direct vloeiend, dat kun je ook niet verwachten, maar inmiddels hebben we een uitstekende modus voor samenwerking gevonden. Bedrijven beginnen ons compacte en efficiënte bijscholingstraject steeds meer te ontdekken, mede doordat we zelf actief de boer op gaan om het onder de aandacht te brengen. De docenten komen steeds beter in hun rol te zitten. Ze moesten aanvankelijk wennen aan een nieuw type studenten; mensen uit een heel andere leeftijdscategorie en met volop kennis van het bedrijfsleven. Je kunt echter onderling van elkaar leren en dat zie je ook gebeuren."

Douanezaken

De eerste gediplomeerde mensen kunnen hun meerwaarde in de praktijk gaan bewijzen en ondertussen komen er meer leertrajecten in beeld dan alleen op het gebied van techniek en logistiek. Aarts: "Voor de nabije toekomst willen we bij ondernemers de behoefte peilen aan een opleiding informatica en in 2018 zijn we vanuit de logistieke opleiding al gestart met een specialisme op het gebied van douanezaken, zowel voor medewerkers van de Belastingdienst als van bedrijven die veel met im- of export te maken krijgen. Ook daar zie je een interessante kruisbe-stuiving van kennis, bovendien leren ze elkaars cultuur beter begrijpen." De directeur van Fontys Hogeschool Techniek en Logistiek in Venlo benadrukt dat bedrijven zo'n opleidingstraject zouden moeten erkennen als een onmisbare investering voor de toekomst, willen zij hun concurrentiepositie kunnen handhaven en technologisch bij de tijd blijven. "Als ondernemer betaal je alleen het collegegeld, dat deels terug te vragen valt via O&O-fondsen. Daarnaast moet je natuurlijk een begeleider inzetten. De investering betaalt zich echter snel terug, aangezien de medewerker datgene wat hij leert direct in de praktijk toepast en je geen hbo'er hoeft aan te nemen. Wij hopen dat we binnen afzienbare tijd naar twee klassen groeien; dat zou mooi nieuws betekenen voor de toekomst van het bedrijfsleven in Zuid-Nederland."

www.fontys.nl/venlo

delen: