Magazines | Noord-Limburg Business nr 4 2023

De rol van de bibliotheek verandert. In het afgelopen decennium heeft een belangrijke transitie plaatsgevonden naar een platform dat een leven lang leren faciliteert. "Het boek zelf is niet het doel, maar een middel," zegt Fons Steggink, directeur van BiblioNu. "Met onze deelname aan Venray Big Business willen we uitdragen dat wij als onderneming de focus leggen op maatschappelijke winst."

Tekst: Aart van der Haagen, Fotografie: BiblioNu

"Circa dertig procent van onze tijd besteden we nog aan het uitlenen en innemen van boeken," illustreert Steggink de transitie. "De doelstelling die je in onze oorspronkelijke statuten terugvindt, luidt: 'Het ontwikkelen van mensen, ongeacht godsdienst, geslacht en achtergrond.' Feitelijk vormt dat nog steeds de kern. Vroeger was het boek hét medium om dat te realiseren. Door te lezen gaat er een wereld voor je open, iets dat natuurlijk nog steeds geldt. Het geeft meer begrip voor wat er zich binnen en buiten je eigen wereld afspeelt. Voor andere culturen met hun normen en waarden. Lezen zorgt ervoor dat mensen meekunnen in de samenleving. Tegenwoordig hebben we natuurlijk via veel meer bronnen informatie tot onze beschikking, zoals televisie en internet. Daarin schuilt tegelijkertijd een gevaar, want er circuleert helaas ook nepnieuws. Hoe maak je nu het onderscheid? Wij als bibliotheek zien daar een rol voor onszelf weggelegd, als baken van informatie in de samenleving. Een plek waar je terechtkunt met vragen. Zeker, onze fysieke collectie telt 120.000 actieve exemplaren en we beschikken over tienduizenden luisterboeken en e-books, maar we steken ons platform met de gedachte 'een leven lang leren' tegenwoordig veel breder in. Ont-wikkeling vanuit zelfontplooiing voor alle doelgroepen, van 0 tot 100 jaar."

Samenwerkingsprojecten

BiblioNu, met vestigingen in Horst en Venray, vult dat thema in aan de hand van drie programmalijnen. Steggink: "Naast de collectie boeken verzorgen we samen met ons netwerk lezingen, trainingen en workshops. Verder initiëren we met onze partners diverse samenwerkingsprojecten, zoals De Bibliotheek op School, met inmiddels negentien vestigingen. Voor de kinderopvang hebben we Boekstart uitgerold, dat zich richt op de leeftijdscategorie van 0 tot en met 4 jaar. Juist in die prille fase moet je het leren lezen aanwakkeren. Wanneer een kind in die leeftijd een taalachterstand oploopt, valt die bijna niet meer recht te trekken. Niet elk gezin is even taalrijk. Voor de oudere jeugd starten we nu een project op met het Raayland College in Venray, waar een mediacoach samen met de docenten actief aan de slag gaat om het leesplezier te vergroten. Dat zien wij als een essentiële factor. Scholen concentreren zich met name op de technische kant van het leren lezen, maar het zal meer effect hebben wanneer iemand dat als plezierig ervaart. Zo werkt dat immers met alles."

Participeren

Je ontwikkelen, dat vormt een breed be-grip en zo benadert BiblioNu dat volgens Steggink ook. "We leggen de focus op drie elementen. Allereerst taal; dat wil zeggen de vaardigheden om te spreken, luisteren en schrijven, om jezelf te kunnen uitdrukken en te groeien. De tweede is digitaal, oftewel: meedoen in de digitale wereld. Die moet je dan eerst leren begrijpen en wij geven daar trainingen in. Hoe werk je met DigiD? Waar moet je je melden voor het aanvragen van toeslagen? We bieden ook cursussen voor gevorderden, zowel particulieren als mensen uit het bedrijfsleven, bijvoorbeeld op het gebied van big data en cryptocurrency. Het derde onderdeel van ons ontwikkelingsplatform betreft mens en samenleving. Niet alleen kunnen participeren, maar ook in staat zijn de maatschappij mede vorm te geven. Stemmen voor de democratie, maar ook betaald of vrijwilligerswerk uitvoeren. Voor de één iets vanzelfsprekends, terwijl de ander een grote drempel over moet. Zo bieden wij binnen BiblioNu een plek aan mensen die in een re-integratietraject zitten, om hen arbeidsritme te laten opdoen. Verder hebben we een team van zo'n honderd vrijwilligers. Zij komen iets brengen, maar ook iets halen: voldoening, een stukje eigen ontwikkeling en sociale contacten."

Laaggeletterdheid

Hoewel notarieel als een stichting vastgelegd beschouwt BiblioNu zichzelf als een bedrijf. "We werken datagedreven en hebben een afdeling inkoop, ICT, marketing enzovoorts," vertelt Steggink. "Ondernemen behoort tot onze kern-waarden, alleen streven wij naar winst op een ander vlak: maatschappelijk. Vandaar ook dat we dit jaar voor het eerst deelnemen aan Venray Big Business. Daar hopen we onze leveranciers te ontmoeten, maar vooral willen we het verhaal vertellen van ons platform, de plek waar we mensen kunnen helpen zich te ontwikkelen. In dat kader staan we zeer open voor samenwerkingsverbanden, vooral op het inhoudelijke vlak. Denk aan het verzorgen van lezingen, cursussen en trainingen voor of door het bedrijfsleven. Een belangrijk aandachtsgebied voor ons vormt laaggeletterdheid, een probleem waarmee één op de tien mensen worstelt en vergis je niet: bij zestig procent van hen is Nederlands de moedertaal. Het zorgt niet alleen in het dagelijks leven voor belemmeringen, maar ook binnen organisaties. We verzorgen taaltrainingen, maar kunnen ook managers en andere collega's leren om de signalen te herkennen. Voor sommigen geldt een e-mail schrijven al als een onmogelijke opgave."

Unieke status

De bibliotheek kent een sterk maatschappelijke functie en wordt als zodanig ook door de overheid ondersteund, maar bepaalde activiteiten vergen aanvullende fondsen om te kunnen slagen. "Bijvoorbeeld Boekstart voor jongste kinderen en een nieuw project dat wij samen met Alzheimer Noord-Limburg opzetten, waarin we mensen via virtual reality laten ervaren wat dementie betekent," zegt Steggink. "Wij zijn daarom erg blij met sponsorschappen, onder meer vanuit de Rabobank en de Rotary. Voor bedrijven ligt hier een mooie gelegenheid om iets op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen te doen, terwijl wij juist aan de inhoudelijke kant weer iets voor hen kunnen betekenen. Informatievoorziening bijvoorbeeld, wellicht zelfs via een bedrijfslidmaatschap op maat. Naast dit alles kent de bibliotheek een unieke status als een facilitair gebouw waar iedereen mag en kan verblijven zonder iets te moeten. Je ziet hier studenten werken, maar ook zzp'ers. Zodra we straks de verbouwing van onze accommodatie in Venray hebben afgerond, zullen we daar zelfs vergaderruimten gaan verhuren. Wist je dat elk van onze vestigingen circa 100.000 bezoekers per jaar trekt? Als je alle aantallen in Nederland bij elkaar optelt, liggen die zelfs hoger dan van alle musea, schouwburgen en theaters bij elkaar. Allemaal mensen die gebruik maken van ons brede ontwikkelingsplatform. Een leven lang leren is voor iedereen."

www.biblionu.nl

delen: