Magazines | Noord-Limburg Business nr 1 2024

Jolanda Holwerda en Liesbeth Tettero. Fotografie: Kelvin Haanstra

Veel vrouwen die een carrière in het bedrijfsleven of het openbaar bestuur ambiëren, lopen tegen geschreven en ongeschreven spelregels aan. Coaches Jolanda Holwerda en Liesbeth Tettero roepen vrouwen op om deze spelregels te leren doorzien en op hun eigen authentieke manier het spel mee te spelen.

Jolanda Holwerda (Lof Academy) en Liesbeth Tettero (Feministerie) zijn beiden coach en trainer. Zij kennen de verhalen van vrouwen die een carrière ambiëren, maar tegen barrières oplopen maar al te goed. "Helaas merken Liesbeth en ik in de dagelijkse praktijk dat het nog steeds lastig is voor vrouwen om hun eigen pad te bewandelen", vertelt Jolanda. "Binnen veel bedrijven wordt een strategisch spel gespeeld dat wordt bepaald door bewuste en onbewuste patronen. Het is belangrijk dat je je van deze patronen bewust bent en van het effect dat deze patronen hebben op jouw omgeving en jezelf. Want als je zelf volgens deze patronen gaat acteren en bijvoorbeeld met je ellebogen gaat werken, dan kun je niet jezelf zijn en dat kost je bergen energie. Dat houd je niet vol." Liesbeth: "Het spelen van dit strategische spel gebeurt vaak onbewust en wordt lang niet altijd uit kwade wil gedaan. Het zijn geïnternaliseerde patronen waardoor we het normaal vinden dat dit allemaal gebeurt. Vrouwen krijgen als gevolg hiervan vaak te horen 'verman je', of 'doe niet zo emotioneel', oftewel pas je aan."

Binnen de overheidsorganisaties en de politiek is de situatie niet veel beter. "Ook in de politiek draait het om profileren en marketing", zegt Liesbeth. "Het is voor vrouwen lastig doorstoten naar de top. De taal is soms anders, maar de zaken waar vrouwen tegenaanlopen zijn minstens zo herkenbaar. Waar vrouwen die politiek actief zijn vaker mee te maken krijgen: zodra je je kop boven het maaiveld uitsteekt, begint de online haat. Die haat is bij vrouwen persoonlijker, venijniger en seksistischer, terwijl mannen veel meer op de inhoud worden afgerekend. Die haat weerhoudt vrouwen er vaak van om een carrière in de politiek te ambiëren, blijkt uit onderzoek."

Bondgenootschappen

Jolanda en Liesbeth besloten het strategische spel inzichtelijk te maken. In hun boek 'Authentiek Leiderschap voor vrouwen' leggen zij aan de hand van zeven fases uit hoe vrouwen het spel mee kunnen spelen zonder dat ze gaan acteren in een rol die hen niet past. Jolanda: "Aan het begin van je carrière binnen een bedrijf of organisatie kom je net binnen, kijk je rond wat er allemaal gebeurt, je leert en past je automatisch aan. Daarna ga je bondgenootschappen aan, leer je hoe de hazen lopen en kijk je hoe je samen dingen voor elkaar kunt krijgen." "Als je geen bondgenoten kunt vinden, kan deze fase heel eenzaam zijn", voegt Liesbeth toe. "Wanneer het dan uiteindelijk niet werkt en je gaat weg, dat ligt het bijna altijd aan jou als vrouw, want jij bent degene die afwijkt. Uit onderzoek blijkt ook dat pas wanneer 30% van de mensen in een organisatie anders zijn dan gewend, de norm wordt bevraagd. Vind je die bondgenoten niet binnen het bedrijf, zoek ze dan vooral daarbuiten door een netwerk op te bouwen."

Zichtbaarheid

Op dat moment hoef je nog niet zelf heel zichtbaar te worden, maar een gebrek aan zichtbaarheid is uiteindelijk wel een van de belemmeringen voor vrouwen om door te groeien binnen een organisatie. Jolanda: "Zichtbaarheid wordt belangrijk wanneer je je gaat manifesteren. Dan moet je letterlijk zelf je plek innemen. Dat is voor vrouwen vaak lastiger, omdat zij van nature vaak bescheiden zijn of geacht worden te zijn, en vaak zijn geconditioneerd om niet te veel op te vallen. Zij hebben al snel de neiging om plek te maken voor iemand anders, of willen niet de plek van iemand anders innemen." Liesbeth: "Bovendien ben je als vrouw continu bezig met een soort evenwichtsdans. Wanneer je daadkrachtig en stevig bent, kenmerken die je als ondernemer moet hebben, vinden ook vrouwen je al snel een bitch waar niemand zaken mee wil doen. Dus moet je dat gedrag gaan sugar coaten en je vrouwelijke kant laten zien." Liesbeth waarschuwt wel dat vrouwen in deze fase ook niet te lang door moeten gaan als het niet lukt. "Vrouwen zijn vaak erg loyaal en denken dan dat het aan henzelf ligt, dat ze falen op het moment dat ze vastlopen. Toch moet je uiteindelijk voor jezelf kiezen als je een stap verder wil maar de ruimte niet krijgt. Het is het niet waard om jezelf stuk te lopen."

Reflectie

Wanneer het vrouwen toch lukt om hogerop te komen, is reflectie belangrijk. Jolanda: "Reflectie is belangrijk om door te groeien. Wanneer je status hebt verworven, is het belangrijk om bewust stil te staan bij je drijfveren, je missie en visie en wat je teweeg brengt. Zelfs topvrouwen die een hoge functie hebben in blauwe kantoren moet ik soms herinneren aan het feit dat ze ontzettend belangrijk zijn voor het bedrijf waarin ze actief zijn. Daarom is het belangrijk dat je je eigenwaarde ontdekt. Veel vrouwen die doorsto-ten, passen zich uiteindelijk toch aan hun omgeving aan en hebben het afgeleerd om naar hun gevoel te luisteren. Juist door je gevoel in te schakelen en je innerlijke kracht te luisteren, ben je onomstootbaar."

Verschuivingen

Ondanks het feit dat er binnen de meeste bedrijven en organisaties nog veel ruimte is voor verbetering, zien Jolanda en Liesbeth wel degelijk verschuivingen in de maatschappij. Jolanda: "We komen van ver als je bedenkt dat vrouwen eind jaren 50 nog als handelingsonbekwaam werden beschouwd en moesten stoppen met werken wanneer ze trouwden. Er is ook zeker meer bewustwording rond de gelijkere verdeling van bijvoorbeeld zorgtaken, die vaak veel vanzelfsprekender bij vrouwen komen te liggen. De vrouwen die wij coachen, geven we mee dat zij niet alle ballen in de lucht hoeven te houden. Wees je bewust van wat er gebeurt en kijk of je dingen anders kunt regelen."

Liesbeth: "Voer regelmatig een keukentafelgesprek om aan te kaarten hoe het thuis gaat en wat beter kan. Daar heb je wel lef voor nodig, zeker als het om dingen gaat die je eigenlijk nooit bespreekt." "Het gaat ook vaak om schuldgevoel", voegt Jolanda toe. "Wat laad je op jezelf, wat is van jou en wat geef je terug. Als je moeder werkt of heeft gewerkt, is het voor jou waarschijnlijk veel vanzelfsprekender om te werken. Maar als je (schoon)moeder commentaar geeft, raakt dat je. Daarom zijn vrouwelijke rolmodellen van belang. Vrouwen die het pad gebaand hebben voor anderen, laten zien dat het ook anders kan. En die positie kun jij als topvrouw ook zijn voor anderen."
 

delen: