Magazines | Noord-Limburg Business nr 1 2024

Onlangs was het Internationale Vrouwendag, een jaarlijkse wake up-call voor de positie van alle vrouwen binnen onze samenleving. Een dag om te vieren en na te gaan wat we hebben bereikt, maar ook om te kijken naar wat we nog moeten doen om gelijke kansen voor vrouwen te realiseren. En die aandacht voor genderongelijkheid en de impact daarvan op verschillende maatschappelijke dimensies is hard nodig, zo blijkt uit de Global Gender Gap Index 2023. Nederland heeft in het afgelopen jaar onvoldoende vooruitgang geboekt met de emancipatie van vrouwen.

Ook blijkt uit de cijfers die het Europese statistiekbureau Eurostat in 2023 publiceerde, dat de loonkloof tussen man en vrouw in Nederland groter is dan in veel andere EU-landen. Als we op dit tempo doorgaan, zullen mannen en vrouwen in de Europese Unie pas in 2086 gelijk verdienen. En dat is zorgelijk. Niet alleen omdat gelijkwaardigheid de right thing to do is, maar ook omdat vrouwen een prominente sleutelrol kunnen vervullen bij het aanpakken en het komen tot oplossingen voor de maatschappelijke vraagstukken en transities waar we als samenleving voor staan. Alle sociale, economische en politieke relaties en systemen staan onder druk. Twee grote kwesties komen iedere keer terug. Hoe ontwikkelen we een meer duurzame manier van samenleven en omgang met onze leefomgeving en het klimaat, zodat ook generaties na ons kunnen leven? En: hoe kunnen we diversiteit en inclusiviteit in onze samenleving benutten, versterken, waarderen en respecteren? Wie doet mee en wie niet?

Er vinden dus belangrijke ontwikkelingen plaats, die iedereen raken. De impact van die ontwikkelingen op vrouwen is groot, maar vrouwen kunnen ook een sleutelrol spelen in de oplossing ervan. Vooral als we gezamenlijk aan die oplossing werken.

Genderdiversiteit in besluitvorming en (sub)top van het bedrijfsleven

Genderdiversiteit in de (sub)top van bedrijven en instituten kan het verschil maken voor een meer gelijkwaardige sociaaleconomische welvaartsverdeling en een duurzame en rechtvaardige aanpak van deze transities. Zo wijzen verschillende onderzoeken uit dat vrouwelijke leiders bijdragen aan innovatie, efficiëntie van bedrijfsprocessen, creativiteit en risico assessment. Ook blijkt dat vrouwen bij morele dilemma's in de boardroom op een andere manier afwegingen maken dan hun mannelijke boardroomcollega's.

Hoogleraar corporate governance en econoom Mijntje Lückerath duidt in haar boek Morele Dilemma's in de boardroom hoe vrouwen eerder neigen naar intuïtieve oordeelsvorming, terwijl mannen doorgaans gaan voor een rationele afweging en daarbij focussen op de eventuele gevolgen van een besluit. Vanuit een bedrijfsperspectief bezien is het van belang deze verschillende perspectieven in de boardroom te combineren om problemen vanuit verschillende invalshoeken te bekijken. Die diversiteit aan perspectieven stelt je als organisatie in staat om tot een evenwichtige oordeelsvorming te komen bij het maken van besluiten met grote en vaak ook maatschappelijke impact.

De stuwende kracht van transparantie

Om meer diversiteit in de boardroom en op de werkvloer te realiseren heeft de SER het advies 'Diversiteit in de top, tijd voor versnelling' (2019) uitgebracht. Hieruit vloeit de Wet ingroeiquotum en streefcijfers voort die grote vennootschappen verplicht transparant te rapporteren over de man-vrouwverhouding in de top en subtop. Ook geven bedrijven via het SER Diversiteitsportaal jaarlijks door welke streefcijfers ze hebben opgesteld en welke plannen ze hebben om deze ambities te behalen. De inzichten op basis van de ingediende bedrijfsrapportages werden onlangs bekendgemaakt met de lancering van de SER Dataverkenner. In deze online omgeving zijn de cijfers van individuele bedrijven, sectoren en op nationaal niveau te bekijken en te vergelijken.

De cijfers voor Nederland zijn ook opgenomen in de SER Scorecard 2024. Deze cijfers passen in een jarenlange trend. Het percentage vrouwen in raden van commissarissen is gestegen, mede door de invoering van het ingroeiquotum voor beursgenoteerde bedrijven. De voortgang van het percentage vrouwen in het bestuur stijgt licht, maar blijft achter. De sectorale verschillen zijn wel groot. Nieuw voor bedrijven is dat zij moeten rapporteren over de subtop en het plan van aanpak. Ongeveer 4 op de 10 bedrijven (38%) beschikten over een formeel plan van aanpak voor het realiseren van de gestelde ambities. De subtop bestond eind 2022 voor gemiddeld 26,3% uit vrouwen. Voor een goede doorstroom naar het bestuur is het belangrijk dat de groei van het percentage vrouwen in de subtop gelijke trend houdt met de groei van het percentage vrouwen in het bestuur.

Met het zichtbaar maken van man-vrouwverhouding, streefcijfers en plannen voor meer genderdiversiteit in de (sub)top is een belangrijke stap gezet. Transparantie biedt hiermee de wortel en de stok. Enerzijds kunnen bedrijven van elkaar leren en zich door elkaars aanpak laten inspireren. Wat gaat er goed en welke uitdagingen liggen er? Tegelijkertijd kunnen belanghebbenden als ondernemingsraden, toezichthouders en aandeelhouders hiermee inzicht krijgen in de man-vrouwverhouding en diversiteitsambities van bedrijven. Maar ook (vrouwelijke) sollicitanten kunnen een kijkje nemen in het portaal en de informatie meenemen in hun besluit om wel of niet aan de slag te willen in het bedrijf. Aantrekkelijk werkgeverschap is immers onmisbaar in tijden van schaarste en de war for talent. Een belangrijke stimulans voor bedrijven om werk te maken van meer genderdiversiteit in de (sub)top en hiermee bij te dragen een meer inclusieve en gelijkwaardige sociaal-economische welvaartsverdeling.

Onlangs was het Internationale Vrouwendag. Een wake-up call voor de positie van alle vrouwen in de samenleving en voor de weg die we nog hebben af te leggen voor het realiseren van een gelijkwaardige positie. We zijn er nog niet, maar we komen langzaam maar zeker dichterbij.

De wet en het portaal hebben uiteraard niet als doel om alle ongelijkheden tussen vrouwen en mannen op de arbeidsmarkt en in de samenleving op te lossen. En er is meer nodig dan cijfers. De wet is een onderdeel van een breed palet aan maatregelen uit het SER-advies. De wet is een eerste, maar wel heel belangrijke stap. Het grote belang schuilt, zoals gezegd, erin dat nu heel veel bedrijven zichtbaar maken of ze vrouwen in de top en subtop hebben of hoe zie die gaan krijgen. En dat kunnen we per bedrijf over een aantal jaren gaan volgen.
 

delen: