Foto: Shutterstock/Inside Creative House
Een ping per twee minuten. Kenniswerkers worden dagelijks gemiddeld 275 keer digitaal onderbroken, blijkt uit de Microsoft Work Trend Index 2025. De constante stroom aan notificaties, e-mails en updates overbelast ons brein structureel. De roep om digitale hygiëne klinkt steeds luider.
De tijd dat medewerkers ongestoord één taak konden afronden, ligt ver achter ons. Informaticaprofessor Gloria Mark (University of California) doet al jarenlang onderzoek naar de aandachtsspanne en de impact ervan op werk. In 2003 bedroeg de onafgebroken schermtijd voordat iemand van taak wisselde nog 2,5 minuut. In 2012 was dat 75 seconden. Inmiddels is dit gedaald naar gemiddeld 45 seconden.
Micro-onderbrekingen, macro-verlies
Wanneer verschillende schermtaken zoals informatie verzamelen, data analyseren of een app sturen deel uitmaken van hetzelfde project, is taakwisseling minder storend. Uit Mark's onderzoek blijkt dat medewerkers gemiddeld slechts tien minuten ongestoord aan een taak werken, waarna het ruim 25 minuten duurt voordat zij die taak hervatten. Korte onderbrekingen leiden dus tot groot verlies aan concentratie, werkplezier en productiviteit.
Van focusverlies naar verzuim
Volgens Mark raken medewerkers door het voortdurende schakelen tussen taken uitgeput. Tegelijk stijgt het aantal schermuren wereldwijd naar gemiddeld 6 uur en 40 minuten per dag 40% van de wakkere tijd. Het gevolg? Een groeiend aantal stressklachten, verminderde cognitieve prestaties en oplopend ziekteverzuim.
Een werkdag vol ruis
Ook medewerkers zelf ervaren de druk. Volgens de actuele Microsoft Work Trend Index geeft 80% aan onvoldoende tijd of energie te hebben om het werk goed te doen. Bijna de helft noemt hun werkdag "chaotisch en gefragmenteerd". Zonder ononderbroken focus daalt de productiviteit en worden creativiteit en innovatie onder-mijnd. De output zakt, de tevredenheid daalt en het werkgeversimago komt onder druk.
AI: zegen of zorg?
Met de opkomst van AI zoals co-pilots die e-mails schrijven of vergaderingen samenvatten groeit het arsenaal aan digitale hulpmiddelen verder. Inmiddels gebruikt 75% van de kenniswerkers generatieve AI. Maar helpt het ook echt?
Onderzoek van het National Bureau of Economic Research toont dat AI de productiviteit van callcentermedewerkers met 14% kan verhogen. Klanttevredenheid stijgt, net als medewerkerstrouw. Tegelijk waarschuwt onderzoek in Nature (2024) dat AI kan leiden tot meer stress en depressieve gevoelens als het wordt ingevoerd zonder duidelijke kaders of psychologische veiligheid.
De uitdaging voor werkgevers: voorkom dat AI slechts een extra tool wordt in een al overvolle digitale werkdag. Heldere richtlijnen, begeleiding en een mensgerichte benadering zijn cruciaal.
Digitale rust buiten werktijd
Ook buiten werktijd houdt de digitale keten medewerkers in zijn greep. Volgens Eurofound een EU-agentschap dat zich richt op verbetering van levens- en arbeidsomstandigheden krijgt 80% van de Europese werknemers regelmatig werkgerelateerde berichten na werktijd. 90% voelt druk om ook daadwerkelijk te reageren.
Medewerkers van bedrijven zonder 'recht op ontkoppelen'-beleid rapporteren meer klachten over hoofdpijn, slaap en mentale gezondheid. Organisaties die wél formele grenzen stellen aan digitale bereikbaarheid, zien een daling van stressklachten met 10 procentpunten en een stijging van werktevredenheid.
Gezond en toekomstbestendig
Werkgevers die investeren in rust, regie en relevantie ondersteund door passende technologie zorgen voor gezondere medewerkers én bouwen aan een toekomstbestendige organisatie. Dit betekent minder tools, meer focus en vooral: menselijker werk. Digitale hygiëne is anno 2025 geen luxe meer, maar noodzaak.
Hét nieuwe arbeidsrisico
In hun boek Digital Wellbeing @ Work (juni 2025) benoemen klinisch neuropsycholoog Rita Zijlstra en sociaal psycholoog Rijn Vogelaar digitaal welzijn als hét nieuwe arbeidsrisico. Goed werk-geverschap betekent ook zorgen voor een gezonde digitale werkplek, stellen zij. "De digitale werkcultuur van de toekomst vraagt om bewustwording, heldere afspraken en vaardigheden die passen bij hoe ons brein werkt. Alleen dan kunnen mensen niet alleen overeind blijven, maar echt floreren."
VIJF STRATEGIEËN TEGEN DIGITALE OVERBELASTING
-Meet digitaal welzijn. Voeg een 'digitale energie-index' toe aan hr-dashboards.
-Voer een recht op ontkoppelen in; pauzeer e-mailservers buiten werktijd.
-Plan bewuste focustijd: vaste blokken in de agenda, vergaderloze dagen.
-Zet AI in als stressdemper, niet als stressveroorzaker. Gebruik co-pilots voor notulen, rapportages en routinewerk met begeleiding en training.
-Stimuleer digitaal minimalisme. Bied notificatietrainingen en app-opschoondagen aan. Beloon output, niet schermtijd.
.gif)
.gif)
.gif)
